• Xét nghiệm định nhóm máu là xét nghiệm thường quy. Song rất quan trọng và ý nghĩa ở trường hợp cần xác định nhóm máu cho người nhận máu và người hiến máu.
• Ðịnh nhóm máu hệ ABO: Nhóm máu hệ ABO đựợc xác định dựa vào sự có mặt hoặc không có mặt kháng nguyên A, B trên bề mặt hồng cầu và sự có mặt hoặc không có mặt kháng thể chống A, B trong huyết thanh.
• Phương pháp gel-card là sử dụng những tấm thẻ (card) có chứa các buồng phản ứng là các ống nghiệm nhỏ (microtubes) trong đó có chứa các phân tử gel Sephadex tạo ra một pha nửa lỏng, nửa rắn. Phân tử gel Sephadex có gắn các kháng huyết thanh (antiseria) tương ứng ở vị trí nhỏ hồng cầu. Đối với vị trí nhỏ huyết tương thì phân tử gel không gắn kháng huyết thanh mà khi tiến hành xét nghiệm buồng phản ứng (microtube) sẽ được cho thêm hồng cầu mẫu nhóm A, nhóm B. Mẫu thử hồng cầu đã được chuẩn bị sẵn sẽ được cho vào các microtubes ở các vị trí có gắn kháng huyết thanh và mẫu thử huyết tương sẽ được cho vào microtube có chứa hồng cầu mẫu. Sau đó card định nhóm này sẽ được ủ và ly tâm. Nếu có hiện tượng ngưng kết, các hồng cầu sẽ được giữ lại ở trên hoặc trong cột gel cho phép ta dễ dàng nhận ra phản ứng ngưng kết dương tính, ngược lại nếu không có hiện tượng ngưng kết sau khi ly tâm các hồng cầu tự do sẽ di chuyển xuyên qua cột gel và đọng nằm xuống đáy của microtube, phản ứng ngưng kết âm tính.

2. Mục đích của định nhóm máu ABO bằng kỹ thuật Gelcard BMT

Định nhóm máu ABO bằng kỹ thuật Gelcard BMT là kỹ thuật có độ nhạy và độ đặc hiệu cao, cho kết quả ngưng kết rõ ràng.

• Về quy trình: Là kỹ thuật có các bước thực hiện quy trình tự động hoàn toàn, hạn chế tối đa sự can thiệp trực tiếp của kỹ thuật viên vào quá trình phân tích nhằm giảm thiểu các nguy cơ gây sai sót.
• Về mẫu làm xét nghiệm: Số lượng mẫu cần dùng ít.

Chỉ định xét nghiệm nhóm máu khi:

• Xét nghiệm khi người bệnh cần được truyền máu (thiếu máu cấp/mạn tính, trước phẫu thuật…) nhằm lựa chọn đơn vị máu truyền phù hợp.
• Xét nghiệm cho người muốn đăng ký hiến máu, nội tạng, mô và tủy xương để xác định và đánh giá độ tương thích của người cho và người nhận.
• Khách hàng làm xét nghiệm nhóm máu kiểm tra sức khỏe.
• Xét nghiệm này còn phục vụ việc xác định huyết thống.

 

3. Định nhóm máu ABO bằng kỹ thuật Gelcard BMT được lấy mẫu như thế nào? 

Bạn sẽ được lấy máu, thường là lấy máu ở tĩnh mạch khuỷu tay hoặc mu bàn tay. Đầu tiên, bạn sẽ được cuốn một mảnh vải chun giãn (dây garo) quanh cánh tay, phía trên vị trí lấy máu từ 5-10 cm, điều này giúp máu tập trung nhiều hơn, thuận lợi cho việc lấy máu. Tiếp theo, bạn sẽ được sát khuẩn bằng dung dịch sát khuẩn, thường là cồn 70⁰, tại vị trí chích kim tiêm lấy máu. Sau đó, nhân viên y tế sẽ chích kim và luồn kim tiêm vào mạch máu. Dưới tác động của áp suất trong máu và lực kéo pittông bơm tiêm, máu sẽ chảy từ từ vào bơm tiêm, đến khi đủ lượng máu cần lấy. Cuối cùng là tháo dây garo, rút kim tiêm và ấn bông cầm máu.

Mẫu máu của bạn được cho vào ống nghiệm có chứa chất chống đông, rồi được gửi tới phòng xét nghiệm để phân tích.

 

4. Những lưu ý trước khi thực hiện xét nghiệm định nhóm máu ABO bằng kỹ thuật Gelcard BMT

• Trước khi đi xét nghiệm bạn không nên sử dụng chất kích thích.
• Không cần nhịn ăn trước khi đi xét nghiệm nhóm máu, uống thật nhiều nước để đảm bảo cung cấp đủ lượng nước cho cơ thể.
• Đối với phụ nữ mang thai xét nghiệm máu thường được chỉ định cùng với các loại xét nghiệm khác để có thể đánh giá tình trạng sức khỏe chung, vì thế nên nhịn ăn để có kết quả chính xác. Nếu bạn có lỡ ăn uống trước khi xét nghiệm thì nên nói với bác sĩ để dời lịch sang một ngày khác.
• Xét nghiệm này vẫn có thể sử dụng thuốc như bình thường

 

5. Xét nghiệm nhóm máu như thế nào?

Mẫu máu của bạn sẽ được trộn với một hóa chất đặc biệt được gọi là huyết thanh mẫu, để xác định nhóm máu. Ví dụ, dùng huyết thanh mẫu Anti A trộn với hồng cầu của bạn, nếu xảy ra hiện tượng ngưng kết, chứng tỏ bạn có kháng nguyên A trên hồng cầu.

 

6. Ý nghĩa và cách xác định nhóm máu

Các hệ thống miễn dịch là bảo vệ của cơ thể chống lại các tế bào lạ. Nó có thể xác định kháng nguyên là chính mình hay không. Để được truyền máu một cách an toàn, hệ thống miễn dịch của một người phải nhận ra các tế bào của người hiến là phù hợp với tế bào của chính họ. Nếu không nhận dạng được kết quả phù hợp, các kháng thể cũng có thể tấn công các kháng nguyên không có trong nhóm máu tự nhiên của bạn.

Hệ thống miễn dịch tạo ra các protein được gọi là kháng thể hoạt động như những người bảo vệ nếu các tế bào lạ xâm nhập vào cơ thể. Tùy thuộc vào nhóm máu của bạn, hệ thống miễn dịch của bạn sẽ tạo ra các kháng thể để phản ứng chống lại các nhóm máu khác.

Nếu bệnh nhân nhận nhầm nhóm máu, các kháng thể sẽ lập tức tiêu diệt các tế bào xâm nhập. Phản ứng toàn thân tích cực này có thể khiến người nhận máu bị sốt, ớn lạnh và tụt huyết áp. Nó thậm chí có thể khiến các hệ thống quan trọng của cơ thể như hô hấp hoặc thận bị hỏng.

Chính vì vậy, việc xác định nhóm máu theo loại rất quan trọng đặc biệt là trong truyền máu.

Hệ thống phân loại máu ABO nhóm máu của bạn thành một trong bốn loại:

• Nhóm máu A: sẽ có kháng nguyên A trên bề mặt hồng cầu, và kháng thể Anti B trong huyết tương.
• Nhóm máu B: sẽ có kháng nguyên B trên bề mặt hồng cầu, và kháng thể Anti A trong huyết tương.
• Nhóm máu AB: sẽ có cả kháng nguyên A và kháng nguyên B trên bề mặt hồng cầu, và không có cả kháng thể Anti A, Anti B trong huyết tương.
• Nhóm máu O: sẽ không có cả kháng nguyên A, kháng nguyên B trên bề mặt hồng cầu, và trong huyết tương sẽ có cả hai kháng thể Anti A, Anti B.

Nếu máu có kháng nguyên chưa xâm nhập vào hệ thống của mình, cơ thể bạn sẽ tạo ra kháng thể chống lại nó. Tuy nhiên, một số người vẫn có thể nhận máu không phải nhóm máu của họ một cách an toàn. Miễn là máu họ nhận được không có bất kỳ kháng nguyên nào đánh dấu nó là ngoại lai, cơ thể họ sẽ không tấn công nó.

Nói cách khác, đóng góp hoạt động như sau:

• O: Những người thuộc nhóm máu O có thể hiến máu cho bất kỳ ai, vì máu của họ không có kháng nguyên. Tuy nhiên, họ chỉ có thể nhận máu từ những người thuộc nhóm máu O khác (vì máu có bất kỳ kháng nguyên nào được coi là ngoại lai).
• A: Cá nhân loại A có thể tặng cho các cá nhân loại A khác và các cá nhân loại AB. Các cá nhân thuộc nhóm A chỉ có thể nhận máu từ các cá nhân thuộc nhóm A khác và các cá thể thuộc nhóm O.
• B: Cá thể loại B có thể hiến máu cho cá thể B khác và cá thể AB. Các cá thể loại B chỉ có thể nhận máu từ các cá thể nhóm B và các cá thể nhóm O.
• AB: Người nhóm AB chỉ có thể cho máu những người AB khác, nhưng có thể nhận máu bất kỳ loại nào.

 

TÀI LIỆU THAM KHẢO

• Nhóm máu tại https://www.healthline.com/
• Những hiểu biết về nhóm máu ABO và Rh tại Viện y học ứng dụng Việt Nam