Xét nghiệm Anti CCP BMT

Viêm khớp dạng thấp là bệnh tự miễn phổ biến, bệnh đặc trưng bởi tình trạng viêm màng hoạt dịch khớp, tổn thương không hồi phục tại khớp dẫn tới mất chức năng khớp, cuối cùng là dẫn tới tàn phế. Các khớp bị tổn thương đa số là các khớp nhỏ và vừa, rất ít khi gặp ở các khớp lớn. Chẩn đoán bệnh sớm có vai trò rất quan trọng trong việc điều trị và giúp nâng cao chất lượng sống cho bệnh nhân.

Chẩn đoán viêm khớp dạng thấp dựa vào các tiêu chuẩn lâm sàng và xét nghiệm yếu tố dạng thấp RF. Tuy nhiên, các triệu chứng lâm sàng thường xuất hiện muộn, xét nghiệm yếu tố RF là một kháng thể không đặc hiệu trong bệnh viêm khớp dạng thấp, có thể gặp trong trường hợp. Do những yếu tố đó mà trước đây việc chẩn đoán sớm bệnh gặp nhiều khó khăn.

Những năm gần đây việc định lượng tự kháng thể IgG kháng peptid citrulline mạch vòng (Anti-CCP) trong huyết thanh đặc hiệu hơn với viêm khớp dạng thấp đã giúp cho việc chẩn đoán bệnh này có hiệu quả và được chẩn đoán sớm hơn.

Kháng thể anti CCP là kháng thể được sản xuất bởi hệ thống miễn dịch, nó trực tiếp chống lại peptide citrullinated vòng. Sự sản xuất kháng thể Anti CCP thường xảy ra ở những người bị viêm khớp dạng thấp.

Xét nghiệm Anti CCP BMT là cách phát hiện kháng thể CCP và đo lường lượng kháng thể CCP; xét nghiệm Anti CCP có vai trò chẩn đoán bệnh viêm khớp dạng thấp. Kháng thể CCP có độ nhạy và độ đặc hiệu cao nên xét nghiệm này có nhiều giá trị cao trong chẩn đoán, nhất là khi kết hợp với yếu tố dạng thấp RF.

Xét nghiệm định lượng Anti-CCP BMT trong huyết thanh được thực hiện nhờ phương pháp định lượng miễn dịch hóa phát quang.

Xét nghiệm Anti-CCP thường không được khuyến cáo sử BMTdụng để sàng lọc bệnh viêm khớp dạng thấp. Mà chỉ được chỉ định trong các trường hợp sau:

• Khi một người có dấu hiệu nghi ngờ thì xét nghiệm này được chỉ định cùng với xét nghiệm yếu tố RF để giúp chẩn đoán viêm khớp dạng thấp.
• Nếu xét nghiệm RF (-) tính, nhưng bệnh nhân có các triệu chứng lâm sàng như đau khớp, viêm khớp đối xứng, cứng khớp buổi sáng… nghi ngờ bệnh nhân bị viêm khớp dạng thấp.
• Cũng có thể được chỉ định để giúp trong việc đánh giá sự tiến triển viêm khớp dạng thấp ở các bệnh nhân viêm khớp không đặc hiệu, có một số triệu chứng lâm sàng gợi ý nhưng không đủ các tiêu chuẩn chẩn đoán của một viêm khớp dạng thấp.
• Chỉ định cho những bệnh nhân khi có sự xuất hiện những triệu chứng bất thường như: Sốt kèm theo sưng đau khớp, người mệt mỏi. Sưng, nóng, đau có thể đỏ các khớp bàn tay và cổ tay, bàn chân. Đau khớp có thể gặp ở một số khớp lớn như: Khuỷu tay, vai, cổ, hông và đầu gối. Phát triển nốt sần dưới da, đặc biệt là vùng khuỷu tay.

Có nhiều nghiên cứu trên thế giới chỉ ra sự có mặt của kháng thể Anti-CCP ngoài việc giúp cho bác sĩ khẳng định chẩn đoán bệnh và theo dõi trong quá trình điều trị mà xét nghiệm này còn có giá trị tiên lượng bệnh.

Nếu sử dụng cả yếu tố dạng thấp RF và kháng thể Anti-CCP thì sẽ giúp hỗ trợ rất tốt cho chẩn đoán viêm khớp dạng thấp, điều trị bệnh sẽ chính xác và tiên lượng bệnh tốt hơn.

Bệnh viêm khớp dạng thấp được chẩn đoán nhờ các dấu hiệu lâm sàng và kết hợp các xét nghiệm lâm sàng. Nên bao giờ cũng có sự đánh giá xét nghiệm với các diễn biến lâm sàng.

Bình thường giá trị của anti-CCP trong huyết tương người khỏe mạnh bình thường là < 17 U/mL; Nếu giá trị anti-CCP ≥ 17 U/mL được coi là dương tính.

Ý nghĩa kết quả xét nghiệm anti CCP kết hợp với yếu tố RF như sau:

• Nếu cả anti-CCP và yếu tố RF đều dương tính, kết hợp với biểu hiện lâm sàng thì khả năng bệnh nhân bị viêm khớp dạng thấp và có thể bệnh đang tiến triển nặng hơn.
• Nếu anti-CCP dương tính nhưng RF âm tính hay chỉ số thấp trong máu và các triệu chứng lâm sàng thể hiện người bệnh đang bị viêm khớp dạng thấp thì người bệnh có thể bị viêm khớp dạng thấp giai đoạn sớm hoặc khả năng cao viêm khớp dạng thấp sẽ tiến triển trong tương lai. Theo một nghiên cứu khoa học thì khoảng 95% các bệnh nhân có anti-CCP dương tính sẽ tiến triển thành viêm khớp dạng thấp trong tương lai.
• Nếu anti-CCP âm tính nhưng RF dương tính và kèm theo các triệu chứng lâm sàng thể hiện người bệnh đang bị viêm khớp dạng thấp thì bệnh nhân có thể bị viêm khớp dạng thấp hoặc cũng có thể bị một số các viêm khớp khác.
• Nếu cả anti-CCP và RF đều âm tính: Chứng tỏ người bệnh ít có khả năng bệnh nhân bị viêm khớp dạng thấp. Tuy nhiên, việc chẩn đoán viêm khớp dạng thấp chủ yếu dựa vào các dấu hiệu lâm sàng, do đó viêm khớp dạng thấp có thể được chẩn đoán xác định bệnh với các triệu chứng lâm sàng điển hình theo tiêu chuẩn chẩn đoán, ngay cả khi các kháng thể tự miễn âm tính.

Anti CCP là một tự kháng thể có thể thay đổi lượng trong máu nhưng sẽ không mất đi nếu như nó đã xuất hiện, tuy nhiên xét nghiệm này khá đặc hiệu nhưng vẫn còn mới và chưa được dùng rộng rãi. Thường chỉ được dụng khi người bệnh đã có các dấu hiệu lâm sàng gợi ý. Xét nghiệm này được nghiên cứu có giá trị trong việc hỗ trợ chẩn đoán và đánh giá tiên lượng bệnh khi kết hợp với yếu tố RF. Khi người bệnh có các dấu hiệu nghi ngờ bệnh nên tới khám và được xét nghiệm xác định bệnh sớm, cải thiện chất lượng cuộc sống.