Xét nghiệm định lượng lactate dehydrogenase LDH

Khi bệnh nhân mắc các bệnh gây tổn thương lên tế bào các cơ quan và mô trong cơ thể như gan, tim, thận thì việc tiến hành xét nghiệm nhằm khảo sát tình trạng tổn thương của các tế bào rất cần thiết. Xét nghiệm định lượng LDH là một xét nghiệm chuyên biệt, hỗ trợ đáng kể cho công tác chẩn đoán và điều trị.

LDH là một dạng protein được xem như một men. LDH hay lactate Dehydrogenase là một enzym của hầu hết các tế bào trong cơ thể tham gia vào phản ứng Pyruvat tạo thành lactat, giúp chuyển hóa đường thành năng lượng cho các tế bào sử dụng.

Khi cơ thể ở trạng thái bình thường thì enzym LDH chỉ tồn tại trong các tế bào và chỉ có một lượng nhỏ lưu hành trong máu. Tuy nhiên khi mắc các bệnh khiến tế bào bị hư hỏng hoặc phá hủy sẽ dẫn tới LDH phòng thích từ tế bào vào máu khiến

nồng độ LDH trong máu tăng cao. Đây chính là cơ sở cho việc thực hiện kỹ thuật xét nghiệm LDH trong máu nhằm xác định mức độ tổn thương tế bào.

Tuy nhiên một mình kỹ thuật xét nghiệm LDH riêng lẻ là chưa đủ để kết luận nguyên nhân dẫn tới tình trạng bệnh nên vẫn cần làm một số xét nghiệm bổ sung, nồng độ LDH thấp hiếm khi xảy ra và thường là không có hại. Vì định lượng LDH xuất hiện tại nhiều mô khác nhau trong cơ thể nên sẽ được phân thành nhiều loại, cụ thể như sau:

• LDH-1: Tim, tế bào màu đỏ, thận mầm tế bào
• LDH-2: Hệ thống lưới nội mô
• LDH-3: Phổi và các mô khác
• LDH-4: Thận, nhau thai và tụy
• LDH-5: Gan và cơ vân.

Như đã đề cập, chỉ số LDH có tác dụng cho biết sự tồn tại và mức độ nghiêm trọng của tổn thương tế bào, mô cấp hoặc mãn tính, đồng thời có thể dùng để theo dõi tiến triển của một số bệnh như bệnh lý thận, ung thư, bệnh gan, theo dõi một cơn đau tim (hiện nay thì đã có chỉ số troponin thay thế LDH trong lĩnh vực này). Vì vậy, xét nghiệm định lượng LDH được thực hiện khi nghi ngờ có mô hoặc tế bào bị tổn thương, theo dõi các nguyên nhân có thể gây tổn thương, như sau:

• Mất máu
• Tai biến mạch máu não
• Ung thư máu hoặc ung thư hạch bạch huyết
• Nhiễm trùng nặng
• Huyết áp thấp
• Viêm tụy
• Hoại tử mô
• Hoặc dùng để theo dõi hóa trị liệu của vài thuốc ung thư. Kết quả xét cho thấy hiệu quả của trị liệu.
• Chỉ số LDH ít gặp nhưng cũng được chỉ định nhằm giám sát thiệt hại do chấn thương hoặc chấn thương cơ bắp, thiếu máu tán huyết.

Nồng độ định lượng LDH ở người khỏe mạnh luôn đạt chỉ số bình thường, dù có đôi chút khác biệt ở từng người nhưng hầu như không quá cao hoặc quá thấp. Khi chỉ số có sự biến chuyển thì chứng tỏ có sự bất thường về tế bào trong cơ thể.

• Khi nồng độ LDH cao

Đây chính là dấu hiệu của tổn thương mô, nếu cả 5 chỉ số LDH đều cao hướng tới tình trạng suy đa tạng ở bệnh nhân. Cần lưu ý vì LDH có mặt ở khắp các mô nên chỉ một mình chỉ số LDH là không đủ để xác định vị trí và nguyên nhân gây ra tổn thương mô tế bào.

Tùy thuộc vào loại LDH tăng có thể chia ra làm các tổn thương như sau:

• Tổn thương cơ: Gặp trong viêm đa cơ, nhồi máu cơ tim,…
• Tổn thương tụy: Gặp trong viêm tụy cấp
• Tổn thương gan: Gặp trong viêm gan cấp, viêm gan do rượu hoặc do thuốc
• Tổn thương thận: Gặp trong suy thận, viêm cầu thận cấp hoặc nhồi máu thận
• Tổn thương các cơ quan khác như tắc mạch phổi,…

Mặc dù xét nghiệm cho thấy bạn có tổn thương mô hoac95 bị bệnh, nhưng không chỉ rỏ nơi tổn thương hiện diện. nếu kết quả LDH của bạn cao hơn bình thường, thầy thuốc của bạn có thể thêm vài xét nghiệm để giúp chẩn đoán. Một trong các xét nghiệm là điện di đồng phân LDH isoenzyme. Điện di đồng phân LDH isoenzyme đo lường tất cả các thể khác nhau của LDH, giup thầy thuốc biết được vị trí, loại tổn thương và mức độ tổn thương.

• Khi nồng độ LDH thấp

Đây là trường hợp rất hiếm khi xảy ra, có 2 loại đột biến gen có thể khiến nồng độ định lượng LDH giảm. Có một loại có thể gây ra triệu chứng mỏi và đau cơ bắp nhưng loại còn lại không gây ra bất cứ triệu chứng gì. Một số người cũng có nồng độ định lượng LDH thấp khi tiêu thụ một lượng lớn acid ascorbic (vitamin C).